Voor de schuldhulpverlening: ‘Mensen mogen nooit door een wachtlijst bij de schuldhulpverlening hun woning kwijtraken.’ En: ‘De schuldhulpverlening moet helpen, ook als je nog niet aan alle voorwaarden voldoet.’ Voor de Belastingdienst: ‘Het is nog steeds te ingewikkeld. Je hebt nu een handleiding nodig om te begrijpen wat je in moet vullen.’
Sylvana is een mondige, sterke en zelfstandige vrouw en een vrolijke verschijning. Ze komt altijd met een lach binnen, waardoor je op het eerste gezicht absoluut niet vermoedt wat ze allemaal heeft meegemaakt. Haar verhaal is schrijnend.
Sylvana heeft altijd hard gewerkt. Ze heeft 26 jaar werkervaring in de boekhouding, loonadministratie en bejaarden- en gehandicaptenzorg. Toch raakt ze twintig jaar geleden, als uitzendkracht en als moeder van twee jonge kinderen in Almere, in financiële problemen. ‘Ik werkte vijf dagen per week van 7 tot 3 uur ’s middags. Na de geboorte van mijn tweede kind kreeg ik last van bekkeninstabiliteit, waardoor ik minder moest gaan werken. Daardoor verdiende ik onvoldoende om de huur te kunnen betalen.’
Sociale contacten kwijt
Ze meldt zich bij de schuldhulpverlening en komt op de wachtlijst. Tijdens die wachtperiode wordt ze uit haar woning gezet en belandt met haar kinderen in de opvang. Vanwege ruimtegebrek wordt ze overgeplaatst naar een vrouwenopvang in Groningen. ‘Daarmee was ik al mijn sociale contacten kwijt. Alleen mijn partner kwam ons nog opzoeken.’ Ze heeft geen inkomen, maar ze is wel direct actief binnen de opvang en begint praatgroepen te organiseren. Het gaat goed, totdat de kinderen van een andere vrouw bij een pleeggezin worden geplaatst: ‘Dat was heftig. Het was onduidelijk waarom die kinderen werden weggehaald. Ik was bang dat mij hetzelfde zou overkomen en besloot te vertrekken.’
‘Op een gegeven moment durfde ik de deur niet meer open te doen, uit angst voor schuldeisers.’
In Utrecht kan ze een woning huren, en krijgt werk in de loonadministratie. Als ze zwanger raakt van haar derde kind, wordt haar contract echter niet verlengd. Het lukt haar niet een nieuwe baan te vinden en zo verliest ze opnieuw haar woning. Er volgt een lange, onrustige periode: ‘Ik woonde steeds weer ergens anders. In Maarssen, Zoetermeer, Rotterdam, nergens kon ik een vaste baan en een woning vinden. En overal werd ik bij de schuldhulpverlening afgewezen. De ene keer vanwege het ontbreken van een inschrijfadres, de volgende keer omdat ik verwijtbaar werkloos zou zijn.’ Sylvana’s tante werkt bij de Tussenvoorziening in Utrecht en kan ervoor zorgen dat ze in 2009 in de opvang van de Tussenvoorziening terechtkomt. Daarna heeft ze het geluk snel door te kunnen stromen naar een woning.
Voedselbank
Sylvana leeft in die tijd van 20 euro per week en moet naar de Voedselbank: ‘Ik was dankbaar, maar het was erg moeilijk. Ik liet mijn geld beheren door de Tussenvoorziening, waar ik een erg goede begeleidster had. Ze ging mee naar alle gesprekken met andere organisaties. Niet omdat ik het niet begreep, maar om me te steunen als ik het moeilijk had. Daar ben ik heel dankbaar voor.’ Terugkijkend ziet ze waar het mis ging: ‘Ik ben altijd maar doorgegaan, zonder even te stoppen en te bekijken waar ik recht op had. Ik kreeg geen aanvullende uitkering of toeslagen. Heel veel dingen wisten we niet. Ik denk dat 75 procent van de problemen voorkomen had kunnen worden als ik had geweten waar ik recht op had.’ De stress slaat toe: ‘Op een gegeven moment durfde ik de deur niet meer open te doen, uit angst voor schuldeisers. Ik ben zelfs door de stress in het ziekenhuis terechtgekomen.”
Woonrust
Anno 2018 is er veel veranderd in het leven van Sylvana. Ze heeft inmiddels vier kinderen tussen de 8 en 21 jaar. ‘Ik heb eindelijk woonrust en kan er zijn voor mijn kinderen. Als het me niet lukt, zorg ik dat ik hulp krijg. Je wilt je kinderen alles geven, maar dat kan niet altijd. Willen ze een nieuw spelletje, dan moet ik uitleggen dat wij daarvoor moeten sparen. Dat begrijpen ze gelukkig.’ Sylvana helpt nu vooral anderen. Ze heeft al verschillende kennissen doorgestuurd naar de Tussenvoorziening en zit in de bewonerscommissie. Haar schulden zijn inmiddels in kaart gebracht. ‘Dat was de eerste keer dat ik hulp kreeg bij het regelen van de financiën. Er werd wel erg veel informatie over m’n privéleven gevraagd, daar moet je aan wennen. Maar ik realiseerde me dat het om mij als mens gaat, niet alleen om mijn geldproblemen.’
‘Ik denk dat 75 procent van de problemen voorkomen had kunnen worden als ik had geweten waar ik recht op had’
Toekomst
Er loopt nu ook een schuldsanering. Voor één tegensputterende schuldeiser moet via de rechter nog een dwangakkoord aangevraagd worden. Sylvana kijkt uit naar de toekomst voorbij de schuldsanering. Dan wil ze haar eigen foodtruck beginnen. Ze kookt graag en wil iets doen voor andere mensen. Ze vond het zelf erg moeilijk om naar de Voedselbank te moeten en wil iets doen voor kinderen uit gezinnen met weinig geld. ‘Karlijn uit Tuinwijk en Mohammed uit Overvecht verdienen hetzelfde gezonde voedsel. Ik wil maaltijden maken voor deze mensen, maar alleen met verse ingrediënten! Iedereen kan dan bij elkaar komen, onafhankelijk van hun achtergrond. Ik weet zeker dat het gaat lukken.’